Darowizna auta po leasingu operacyjnym była przez lata jednym z najpopularniejszych sposobów optymalizacji podatkowej wśród polskich przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą. Mechanizm ten pozwalał na sprzedaż samochodu osobowego już po sześciu miesiącach od darowizny bez konieczności płacenia podatku dochodowego. Darowizna auta wykupionego z leasingu umożliwiała skuteczne uniknięcie podatku przy późniejszej sprzedaży pojazdu. Ministerstwo Finansów planuje jednak zamknąć tę „furtkę podatkową” poprzez projekt ustawy UD116, który wprowadzi znaczące zmiany od 1 stycznia 2026 roku. Nowe przepisy wydłużą wymagany okres posiadania z 6 miesięcy do całych 3 lat.
Darowizna samochodu wykupionego z leasingu – jak działało do tej pory?
Dotychczasowy schemat podatkowy funkcjonował w oparciu o art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT. Darowizna samochodu wykupionego z leasingu była szczególnie popularna wśród przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą. Mechanizm był stosunkowo prosty i składał się z czterech kroków:
• Użytkowanie na podstawie umowy leasingu operacyjnego – przedsiębiorca korzystał z samochodu osobowego w ramach umowy leasingowej
• Wykup samochodu za wartość rezydualną – po zakończeniu leasingu przedsiębiorca wykupywał pojazd
• Umowa darowizny dla członka rodziny – samochód osobowy był przekazywany w formie darowizny najczęściej członkowi najbliższej rodziny w formie pisemnej umowy darowizny (akt notarialny nie jest wymagany przy darowiznach samochodów)
• Sprzedaż po 6 miesiącach – pojazd mógł zostać sprzedany bez obciążenia podatkiem dochodowym
Kluczowa była regulacja dotycząca odpłatnego zbycia rzeczy ruchomych, która stanowiła, że przychody z odpłatnego zbycia nie podlegają opodatkowaniu podatkiem, jeśli zostały nabyte w drodze darowizny i sprzedane po upływie 6 miesięcy licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie. Darowizna auta wykupionego z leasingu pozwalała na uniknięcie podatku przy późniejszej sprzedaży samochodu otrzymanego w darowiźnie. Takie rozwiązanie często pozwalało zapłacić PIT w znacznie niższej kwocie.
Zmiany w podatkach 2026 – projekt ustawy UD116
Ministerstwo Finansów przygotowało projekt ustawy UD116, który radykalnie zmienia zasady dotyczące odpłatnego zbycia pojazdów pochodzących z darowizny. Planowane jest wprowadzenie nowego art. 10 ust. 3a do ustawy o PIT. Przepis ten wpłynie na pojazdy przekazane w darowiźnie i możliwości sprzedaży auta po darowiźnie członkowi rodziny. Przepisy ustawy mają na celu ograniczenie obniżenia kwoty podatku należnego przez sztuczne konstrukcje prawne.
„Przepisu ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do przychodów z odpłatnego zbycia pojazdów mechanicznych nabytych w drodze darowizny od podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzącego działalność gospodarczą lub od podatnika podatku dochodowego od osób prawnych, jeżeli zbycie nastąpiło przed upływem 3 lat od dnia nabycia.”
Nowe przepisy oznaczają, że pojazd przekazany w darowiźnie po wykupie z leasingu nie będzie już pozwalać na szybką sprzedaż bez obowiązku podatkowego.
Porównanie: dotychczasowe vs nowe przepisy
| Aspekt | Do końca 2025 r. | Od 2026 r. |
|---|---|---|
| Minimalny okres posiadania | 6 miesięcy | 3 lata |
| Możliwości sprzedaży auta bez PIT | Tak, po 6 miesiącach | Tak, po 3 latach |
| Wcześniejsza sprzedaż | Bez konsekwencji podatkowych | Opodatkowanie wg stawek podatku |
Dlaczego fiskus wprowadza zmiany w darowiźnie auta po leasingu od 2026 roku?
Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu projektu ustawy UD116 wskazuje, że obecne przepisy umożliwiają unikanie opodatkowania przez sztuczne konstrukcje prawne. Jak wynika z dokumentów dostępnych na gov.pl, dotychczasowy schemat darowizny pojazdu po leasingu był wykorzystywany głównie w celach optymalizacyjnych przez przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą, a nie wynikał z rzeczywistych potrzeb gospodarczych.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacjach indywidualnych wielokrotnie potwierdzał legalność takiego rozwiązania w praktyce, jednak fiskus chce uszczelnić system podatkowy i zwiększyć dochody budżetu państwa. Urzędy skarbowe coraz częściej kwestionują umowy darowizny zawierane wyłącznie w celach podatkowych. Zmiany są częścią szerszego pakietu reform mających na celu ograniczenie mechanizmów optymalizacji podatkowej w różnych obszarach gospodarki. Celem jest również ograniczenie możliwości uniknięcia podatku przez przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą.
Praktyczne skutki sprzedaży auta po darowiźnie – nowe zasady PIT
Wydłużenie okresu oczekiwania dla samochodu z darowizny
Najbardziej oczywistą konsekwencją będzie wydłużenie minimalnego okresu posiadania samochodu osobowego z darowizny z 6 miesięcy do 3 lat. To radykalna zmiana, która sprawia, że pojazd przekazany w darowiźnie po wykupie z leasingu stanie się znacznie mniej atrakcyjny.
Opodatkowanie sprzedaży auta po darowiźnie przy wcześniejszej sprzedaży
Jeśli podatnik zdecyduje się sprzedać samochód przed upływem 3 lat od darowizny, przychód z tej transakcji będzie podlegał opodatkowaniu według stawek podatku dochodowego:
• 12% – dla dochodów do kwoty pierwszego progu podatkowego
• 32% – dla dochodów przekraczających pierwszy próg podatkowy
W przypadku darowizny obdarowany nie ponosi kosztów nabycia, dlatego podstawą opodatkowania podatkiem jest cała kwota uzyskana ze sprzedaży samochodu otrzymanego w darowiźnie. Takie rozwiązanie w praktyce oznacza, że podatnik będzie musiał zapłacić PIT od pełnej wartości sprzedaży bez możliwości odliczenia VAT ani uwzględnienia wydatków eksploatacyjnych.
Brak kosztów uzyskania przychodu przy darowiźnie członkowi rodziny
Jak wynika z interpretacji podatkowych prezentowanych na PIT.pl, w przypadku darowizny samochodu po leasingu obdarowany członek rodziny nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu wydatków poniesionych na wykup samochodu przez darczyńcę prowadzącego działalność gospodarczą. Oznacza to brak możliwości odliczenia VAT od faktury wykupu czy innych kosztów związanych z nabyciem pojazdu.
Darowizna auta po leasingu 2026 – przepisy przejściowe
Nowe regulacje dotyczące odpłatnego zbycia pojazdów z darowizny mają obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku. Kluczowe znaczenie mają przepisy przejściowe dotyczące darowizny samochodu:
Darowizny dokonane do 31 grudnia 2025 roku będą rozliczane według dotychczasowych zasad – czyli możliwość sprzedaży auta bez PIT po 6 miesiącach.
Pojazdy przekazane w formie darowizny przed wejściem w życie nowych przepisów będą mogły być sprzedane bez podatku dochodowego już po upływie 6 miesięcy od darowizny. Zmiany w przepisach będą miały wpływ na strategie przedsiębiorców planujących wykorzystanie dotychczasowych rozwiązań dotyczących darowizny auta wykupionego z leasingu, dlatego każdą sytuację należy oceniać indywidualnie z uwzględnieniem terminu końca 2025 roku.
Alternatywne rozwiązania dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą
W związku ze zmianą przepisów dotyczących darowizny auta po leasingu 2026 warto rozważyć alternatywne sposoby postępowania z samochodami osobowymi po leasingu operacyjnym. Wybór optymalnego rozwiązania zależy od indywidualnej sytuacji podatnika i jego planów długoterminowych:
Zachowanie w majątku prywatnym przedsiębiorcy
• Kontynuowanie użytkowania samochodu osobowego jako składnika majątku prywatnego przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą
• Możliwość dalszego rozliczania kosztów eksploatacji w ramach prowadzonej działalności gospodarczej
• Brak konieczności płacenia podatku od wartości prywatnego użytkowania przy odpowiedniej ewidencji
• Wykorzystywanie samochodu w celach prywatnych bez dodatkowych obciążeń podatkowych
Sprzedaż przez podmiot gospodarczy
• Bezpośrednia sprzedaż samochodu przez firmę z zaliczeniem do przychodów z działalności gospodarczej
• Możliwość rozłożenia obciążenia podatkowego w czasie
• Zachowanie kontroli nad procesem sprzedaży auta
Wynajem długoterminowy zamiast darowizny
• Przekazanie samochodu osobowego w najem długoterminowy członkowi rodziny
• Uzyskiwanie przychodów z najmu rozliczanych według normalnych zasad podatku dochodowego
• Większa elastyczność w zarządzaniu pojazdem niż przy darowiźnie członkowi rodziny
• Możliwość wykorzystania auta po leasingu w celach prywatnych przez członka rodziny
Wykorzystanie samochodu w celach prywatnych
• Przekwalifikowanie pojazdu na użytek prywatny właściciela firmy prowadzącej działalność gospodarczą
• Rozliczenie według zasad dotyczących prywatnego użytkowania składników majątku prywatnego
• Możliwość późniejszej sprzedaży samochodu bez dodatkowych ograniczeń czasowych
Podatek od spadków i darowizn – co się nie zmienia
Warto pamiętać, że projekt ustawy UD116 nie wpływa na zasady opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Darowizna samochodu osobowego między członkami najbliższej rodziny (tzw. grupa zero) nadal będzie zwolniona z tego podatku, pod warunkiem zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od jej dokonania. Zwolnienie to obowiązuje niezależnie od tego, czy przedmiotem darowizny jest samochód wykupiony z leasingu. W przypadku takiej darowizny nie ma obowiązku podatkowego w zakresie podatku od spadków i darowizn.
Zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego nadal będzie wymagane w określonym terminie. Sama darowizna auta członkowi rodziny z III grupy podatkowej nie rodzi obowiązku podatkowego w zakresie podatku od spadków i darowizn. Umowa darowizny musi być jednak odpowiednio udokumentowana w urzędzie skarbowym zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o spadkach i darowiznach.
Co dalej z darowiznami aut po leasingu?
Planowane zmiany w art. 10 ustawy o PIT oznaczają koniec pewnej epoki w polskim systemie podatkowym. Mechanizm darowizny pojazdu po wykupie z leasingu, który przez lata był popularny wśród przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą, przestanie być atrakcyjny dla większości z nich.
Praktyczny przykład zmiany przepisów
Jeśli przedsiębiorca wykupi samochód w grudniu 2025 r. i przekaże go w darowiźnie żonie, to sprzedaż auta będzie mogła nastąpić bez PIT już po pół roku. Natomiast przy darowiźnie w styczniu 2026 r. – trzeba będzie poczekać 3 lata.
Zmiany w przepisach będą miały wpływ na strategie przedsiębiorców korzystających z leasingu operacyjnego 2026, dlatego każdą sytuację należy oceniać indywidualnie. Kluczowe będzie dostosowanie planów biznesowych do nowej rzeczywistości prawnej wynikającej z projektu ustawy UD116. Doradca podatkowy może pomóc w wyborze optymalnej strategii w nowych warunkach prawnych.
Podsumowanie
Zmiany wprowadzane przez projekt ustawy UD116 od 2026 roku znacząco ograniczą możliwości optymalizacji podatkowej związanej z darowiznami pojazdów po leasingu. Wydłużenie wymaganego okresu posiadania z 6 miesięcy do 3 lat sprawia, że dotychczasowy schemat pojazdu przekazanego w darowiźnie po wykupie z leasingu stanie się niemal nieatrakcyjny dla większości podatników prowadzących działalność gospodarczą.
Przedsiębiorcy mają czas do końca 2025 roku na skorzystanie z obecnych przepisów przejściowych dotyczących darowizny auta po leasingu. Warto jednak pamiętać, że każda sytuacja jest indywidualna i wymaga analizy konkretnych okoliczności. Urzędy skarbowe mogą różnie interpretować poszczególne przypadki darowizny samochodu osobowego, szczególnie gdy dochodzi do sprzedaży samochodu otrzymanego w darowiźnie. W przypadku wątpliwości dotyczących optymalnej strategii podatkowej zaleca się skonsultowanie z doradcą podatkowym, który pomoże ocenić wszystkie aspekty prawne i podatkowe związane z darowiznami samochodów osobowych. Doradca podatkowy może także pomóc w przygotowaniu odpowiedniej umowy darowizny i zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Źródła:
- gov.pl – projekt ustawy UD116
- Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych – art. 10 ust. 1 pkt 8
- PIT.pl – interpretacje przepisów podatkowych
